Geschiedenis spoorwegen in en om Roosendaal

Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van kopie, op digitale of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van auteur en/of webmaster.

Het seinhuis C te Roosendaal

Aan de hand van enkele foto's, afkomstig van seinhuiswachter Klaver, destijds werkzaam op het seinhuis C, en beelden gemaakt door andere fotografen, wordt op deze pagina het seinhuis C en zijn omgeving in beeld gebracht. Precies 65 jaar hield het gebouw stand, inclusief de originele handelinrichting van Siemens & Halske uit 1907. Kom daar nu eens om.

Gezicht vanaf de 'Hoge Bergen' op het emplacement Roosendaal met links seinhuis C, vervolgens de Sint Antoniuskerk (afgebroken in 1977), de seinbrug en de sproeitrein, onder andere bestaande uit locomotief NS 1706 en twee voormalige 'Ome Ceesjes' (omC 912 als sproeiwagen en omC 916 als verblijfswagen voor manschappen), circa 1955.

De 'Hoge Bergen' ontstonden in de jaren 1905-1907 als depot van afgegraven grond om het nieuw aan te leggen emplacement in zijn geheel op een hoogte van 4,50 meter boven NAP te brengen. De 'Hoge Bergen' werden in 1987 afgegraven, want de NS kon toen nog al dat zand verkopen voor fl. 1,00 per kubieke meter in de wegenbouw. Op deze plaats ligt nu de grintwasinstallatie.

Gezicht vanaf het zuidwesten op seinhuis C. De plaatsing van seinpalen is al in gang gezet. Op de achtergrond ligt het tractiedepot.

Meer naar het westen stond een seinbrug met vier paar inrij- en uitrijseinen voor en uit de richtingen Breda en Lage Zwaluwe. Uiterst links staat het inrijsein met voorsein voor het goederenemplacement. Voor instructiedoeleinden van seinhuiswachters stonden in het begin houten achtkantige houten borden bij elk wissel. Foto uit 1907.

Het seinhuis C genoot in 1907 de eer de grootste handelinrichting met 114 velden van alle seinhuizen in Nederland te hebben. Het daglicht viel niet alleen via ramen aan alle zijden van het seinhuis, maar ook van bovenaf via dakkapellen op de handelinrichting. De telefoon was het communicatiemiddel tussen de seinhuiswachters op de verschillende posten in Roosendaal. Foto uit 1913.

Gezicht vanaf het seinhuis C op de spiltsing / aansluiting van de lijnen naar en uit Breda en Lage Zwaluwe. Links op de achtergrond ligt het tractiedepot. Foto uit circa 1920.

Meer naar het westen stond een seinbrug met vier paar inrij- en uitrijseinen voor en uit de richtingen Breda en Lage Zwaluwe. Rechts staat een wagen met gascilinders terzijde voor verlichting van reizigersrijtuigen. Foto uit circa 1935.

Tot in de jaren zeventig hield het tweede perron aan de oostzijde bij het einde van de overkapping op. In de verte (op zo'n 350 meter verwijderd van de standplaats van de fotograaf) is het seinhuis C met de bijbehorende seinbrug te zien. Een nog groene 'hondekop' is zojuist als trein van Vlissingen naar Amsterdam vertrokken; het sein op de seinbrug staat op veilig. Was in de jaren zestig gewoonlijk een viertje voldoende voor het aantal reizigers, tien jaar later zag je al twee viertjes en een tweetje in deze treindienst. Op de achtergrond staat het seinhuis C met de na 1957 grootste seinbrug (sinds de sloop van die aan de zuidzijde) in Roosendaal. Foto uit de brochure: 'Roosendaal, a railway town in development', uitgave Gemeentebestuur Roosendaal, 1966.

Vanaf het seinhuis C in westelijke richting zag Pieter Penneweert, opzichter bij de Dienst van het Seinwezen, in 1937 niet alleen de seinbrug, maar in de verte veel nog meer seinbruggen en seinpalen.

Locomotief NS 4334 (depot Feijenoord) vertrekt op 5 juli 1957 als trein 9631 (Roosendaal - Breda) en passeert daarbij de seinbrug bij seinhuis C.

Locomotief NS 3911 (depot Roosendaal) vertrekt op 5 juli 1957 met (vrijdagse militairen)trein 11009S (Bergen op Zoom - Nijmegen) uit Roosendaal en passeert daarbij het seinhuis C.

Enkele maanden voor het buiten dienst gaan van de klassieke beveiliging legt Herman Hesselink op 11 augustus 1972 van alles en nog wat op het gebied van het seinwezen in Roosendaal vast in foto's. Te zien is dat de seinpaal uiterst rechts inmiddels het voorsein is kwijtgeraakt.

In plaats daarvan stond er sinds 1956 een bordes met drie seinpalen bij het overgebleven deel van de vroegere locomotievenloods van de HIJSM. Locomotief NMBS 5106 passeert op 11 augustus 1972 met trein TEE 81 'Ide de France' (Paris Nord - Amsterdam CS).

De dakkapellen waren misschien wel leuk voor het uiterlijk, maar in koudere jaargetijden was de seinzaal natuurlijk amper of niet warm te stoken met kachels op steenkolen. Wat denk je met al die tochtige ruitjes en een volledig gebrek aan isolatie, dus reden genoeg om er al vrij snel een plafond in te leggen. Overigens hadden alle seinhuizen in Roosendaal al vanaf het begin elektrische verlichting. Links situatie uit 1913 en rechts uit circa 1960.

Gezicht op de noordzijde van het seinhuis C, circa 1960.

Een seinhuiswachter aan het werk, circa 1960.

Links: Jong en oud op het seinhuis C, circa 1960. Rechts: De 'oude' seinhuiswachter aan het werk, circa 1960.

Het meisje mag op een zondagmiddag kijken, wat haar vriend als seinhuiswachter allemaal doet, circa 1960.

Seinhuiswachter H. van Gool, alias 'Bart Bulk', is in 1968 aan het werk op seinhuis C. Het is waarschijnlijk één van de laatste foto's, die in deze post van het interieur zijn gemaakt.

Gezicht op de zuidzijde van het seinhuis C, kort voor de algehele buitendienststelling op 26 november 1972. Foto 11 augustus 1972.

Gezicht vanaf het seinhuis C op de spiltsing / aansluiting van de lijnen naar en uit Breda en Lage Zwaluwe. De sporen naar en van het tractiedepot (links) zijn in de loop der jaren en zeker na de opheffing van de stoomtractie flink gewijzigd, maar de hoofdsporen liggen hier nog steeds in dezelfde situatie, zoals een halve eeuw eerder, in 1907. Dit punt werd toen als 'Kruis Koopman' aangeduid (naar de ontwerper C.G.J.W. Koopman ervan). Helemaal rechts ligt het raccordement (met twee sporen !) naar de Red Band-snoepfabriek. Foto uit circa 1960.

Gezicht vanaf het seinhuis C in noordelijke richting op het materialenpark van de Dienst van Weg & Werken, waarin op zondag een locomotor serie NS 200-300 en een materiaalwagen staan. Op de achtergrond liggen de 'Hoge Bergen', circa 1960.

Gezicht vanaf de 'Hoge Bergen' op het emplacement Roosendaal met links seinhuis C, vervolgens de Sint Antoniuskerk (afgebroken in 1977), de seinbrug en de sproeitrein, onder andere bestaande uit locomotief NS 1706 en twee voormalige 'Ome Ceesjes' (omC 912 als sproeiwagen en omC 916 als verblijfswagen voor manschappen). Op de voorgrond ligt het materialenpark van de Dienst van Weg & Werken en het spoor naar de rangeerheuvel, circa 1955.

De 'Hoge Bergen' ontstonden in de jaren 1905-1907 als depot van afgegraven grond om het nieuw aan te leggen emplacement in zijn geheel op een hoogte van 4,50 meter boven NAP te brengen. De 'Hoge Bergen' werden in 1987 afgegraven, want de NS kon toen nog al dat zand verkopen voor fl. 1,00 per kubieke meter in de wegenbouw. Op deze plaats ligt nu de grintwasinstallatie.

Gezicht vanaf de 'Hoge Bergen' op het emplacement Roosendaal met links nog een stukje van het materialenpark van de Dienst van Weg & Werken en in het midden de Sint Antoniuskerk (afgebroken in 1977) en de televisietoren. Locomotief NMBS is op 3 augustus 1975 zojuist uit Roosendaal vertrokken met trein 116 (Brussel Zuid - Amsterdam CS). Op de voorgrond ligt het spoor, uitkomend op de rangeerheuvel. Juist buiten beeld links stond tot enkele jaren terug het seinhuis C.

Terwijl locomotief NS 1150 aan de kant staat, passeert op 8 april 1973 trein 4636 (Vlissingen - Zwolle) het in afbraak zijnde seinhuis C te Roosendaal.

Te laat had ik - inmiddels in Ede in militaire dienst - in de gaten dat het seinhuis C te Roosendaal zou worden afgebroken. Slechts op het nippertje kon ik het gebouw op 8 april 1973 nog in een vrij weekend fotograferen.

Meer informatie over het station Roosendaal is te vinden in het boek 'Roosendaal, een spoorwegknooppunt als 's lands voorportaal in het zuiden, 1854-1996'.